Een gesprek over satéprikkers en cement

Daniëlle: Tot de kern komen is in elk communicatieproject van belang, is mijn ervaring. Hoe ervaar jij dat sinds je bij Connect bent begonnen?

Gabriël: Bij Connect werken we aan projecten met maatschappelijke impact. We hebben dan bijna altijd te maken met ingewikkelde thema’s of programma’s waarin veel partijen samenwerken. Een goed basisverhaal is in beide gevallen enorm belangrijk. Een verhaal dat door iedereen wordt herkend en erkend, is een soort satéprikker; het houdt alles bij elkaar. Zo’n verhaal is een rode draad in een veelheid aan programma’s of thema’s, of tussen organisaties.

Daniëlle: Iemand zei het laatst heel mooi tegen mij: je hebt dat verhaal nodig zodat iedereen ook ziet dat alle groene blaadjes aan dezelfde boom zitten. Zo’n verhaal legitimeert je programma; mensen snappen waarvoor zij aan het werk zijn of waar jij voor aan het werk bent, en waarom er in wordt geïnvesteerd. Een goed verbindend verhaal helpt ook om uit te leggen hoe je werkt, het straalt transparantie uit en het kan helpen voor je draagvlak op bestuurlijk niveau. Het is een verleider, het geeft inspiratie. Vanuit de kern dus, en niet als een soort strik eromheen.

Gabriël: Maar hoe kom je tot die kern? Dat vind ik nog niet altijd zo makkelijk hoor.

Daniëlle: Als je het goed doet, moet dát naar mijn idee JUIST moeilijk zijn. Een kernverhaal zonder discussie is naar mijn idee geen goed verhaal. Dan is het waarschijnlijk nietszeggend, of te algemeen. Je moet keuzes durven maken. Je mag niet te snel genoegen nemen met een verhaal. Zo hebben wij onlangs samen met de gemeente Maasgouw gewerkt aan een verbindend verhaal voor hun actieprogramma Global Goals. Hoewel de belangrijkste kernwoorden snel duidelijk waren, stelden wij ons telkens de ‘waarom’-vraag. Waarom is dat woord belangrijk? Soms is dat best lastig en irritant, maar je weet wel zeker dat je samen richting de kern komt.

Gabriël: Ik had onlangs een sessie waarin met de ‘60 seconden waarom-oefening’ bleek dat vooral de projectleider het ‘waarom’ goed scherp had. Het was dus nuttig om met deze vraag ook de rest van het team goed mee te nemen. Eigenlijk hebben we de sessie toen helemaal daaraan besteed en moeten we nu in het vervolg weer verder met het kernverhaal.

Daniëlle: Komen tot de kern vraagt echt tijd en energie, ook van de opdrachtgever. Het is goed dat je je hiervan bewust bent.

Gabriël: Maar je hebt er daarna ook veel plezier van: je kunt gedurende het hele project in je woordvoering, je reacties op de socials en in al je uitingen veel sneller schakelen. Bij provincie Noord-Brabant werk ik aan de communicatie rond een nieuw water- en bodemprogramma. Daar was bijvoorbeeld een heel mooi narratief gemaakt. Dat kon ik vrijwel 1 op 1 inzetten in een filmpje, in nieuwsberichten over het programma en om mee aan te haken op Wereld Waterdag. Wat ik trouwens superleuk vond, is dat ze dat narratief ook hebben ingesproken als audiofragment, om het aan alle collega’s te laten horen. Dat was echt een mooie manier om erover in gesprek te gaan en het ook weer verder aan te scherpen.

Daniëlle: Ook binnen het programma A2 Deil-Vught, waar we met verschillende maatregelen werken aan een betere doorstroming op het traject, passen we het kernverhaal op allerlei manieren toe. Daar laten we overigens niet altijd het hele verhaal in alles terugkomen. We proberen per actie in ieder geval op één of twee kernwoorden hiervan in te zoomen, passend bij de doelgroep. Alle communicatie-activiteiten vormen zo samen het verhaal.

Gabriël: Wat zijn nou wat jou betreft de meest geslaagde manieren om tot zo’n kernverhaal te komen? Ik gebruik vaak kritiek-repliek-oefeningen, maar ik ben ook gek op de krantenkop-oefening. Jij?

Daniëlle: Ik gebruik op dit moment vaak de woordpiramide. Een werkvorm van Connect waarin je vanuit een longlist met woorden, passend bij het project, bouwt aan een piramide van zes woorden. In de oefening besteden we niet alleen aandacht aan het vinden van de juiste woorden, ook de plaatsing van de woorden in de piramide is van belang. Het is trouwens een oefening die je prima in een online bijeenkomst kunt gebruiken met behulp van Mentimeter of Miro.

Gabriël: Tja, bijna alles gaat nu digitaal. Ik heb in ieder geval in korte tijd veel bijgeleerd over het digitaal begeleiden van werksessies. En over de types die je daarbij zoal tegenkomt.

Daniëlle: Wellicht is dat een leuk onderwerp voor een volgende blog? Want dit was leuk om samen met jou te maken!

Lees hier meer over de werkmodellen:

• Kritiek-repliek-oefening
• Download hier ons werkmodel van de woordpiramide