Het groeiende aantal bezwaren tegen bouwprojecten
De cijfers liegen er niet om: in Vlaanderen is het aantal bezwaren tegen grotere woonprojecte de voorbije jaren fors toegenomen. Terwijl in 2019 nog iets minder dan één op vier projecten werd aangevochten, liep dat cijfer in 2023 al op tot iets meer dan één op de drie. Soms komt die klacht uit oprechte bezorgdheid. Soms is het strategisch gemikt. Wat de motivatie ook is, de gevolgen zijn tastbaar: projecten lopen vertragingen op, de kosten worden torenhoog en de frustratie groeit.
Onderhandelingen buiten het officiële traject
Wat daarbij opvalt: bezwaren leiden steeds vaker tot onderhandelingen buiten het officiële traject om. Dadingen – afspraken tussen ontwikkelaars en klagende buurtbewoners – gebeuren vaak achter de schermen. Soms leggen buren zelf een prijs op tafel om hun klacht in te trekken. Soms nemen ontwikkelaars proactief contact op in de hoop tijd en geld te besparen. Voor de sector is dat nadelig. Want het systeem dat rechtszekerheid moest bieden, voelt meer en meer aan als een onderhandelingsinstrument dat enkel werkt voor wie juridisch en financieel het sterkst is.
Vertrouwen winnen door echte betrokkenheid
Wat vandaag vaak ontbreekt, is vertrouwen in de procedures, in de besluitvorming en in de intenties van initiatiefnemers. En dat vertrouwen win je niet met een paar gelikte folders of enkele informatiemomenten. Je wint het vertrouwen enkel met échte betrokkenheid, door heldere afspraken te maken, open overleg te voeren en transparante communicatie te gebruiken. Het is noodzakelijk om belangen van burgers te begrijpen, emoties te erkennen en het gesprek aan te gaan, ook als het schuurt. Júíst als het schuurt.
Draagvlak bouw je samen
Bij Connect werken we dagelijks aan projecten waar mensen bij betrokken zijn. Wat ons opvalt? De weerstand tegen verandering is zelden irrationeel. Ze komt voort uit onzekerheid, uit het gevoel dat beslissingen over hun hoofd worden genomen. Wat dan vaak als ‘lastige burger’ wordt gezien, is in werkelijkheid iemand die zich niet gehoord voelt. Je kan dat als hinderlijk beschouwen, of je kan het zien als iets waar je best al van bij de start rekening mee houdt. Je kan luisteren naar onderliggende belangen en daar tijdig ruimte aan geven, iets waar we bij Connect vanaf het begin van een project bewust mee bezig zijn. Het voorkomt dat je draagvlak moet afkopen. Uiteraard is omgevingscommunicatie niet gratis, maar wat kies je? Meegaan in de chantage van een enkeling, of bouwen aan begrip bij de brede omgeving rond je project? De keuze zou snel gemaakt moeten zijn.
Bekijk hier de aflevering van Pano: De kracht van de klacht